HISTORIA

Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona powstał w 1118 roku kiedy Hugo de Payns, rycerz z Szampanii i jego 8 towarzyszy złożyli przed Gormondem de Picquigny, patriarchą Jerozolimy śluby ubóstwa, czystości, posłuszeństwa i walki za wiarę według reguły cysterskiej czego symbolem było dwóch rycerzy dosiadających jednego konia

templariusz stasiutemplariusze11120 roku od króla Jerozolimy, Baldwina II, otrzymali stojący na wzgórzu świątynnym, przebudowany na kościół, meczet Al-Aksa oraz część wznoszącego się w pobliżu swojego pałacu , który stał się ich kwaterą

250px-BaldwinII_ceeding_the_Temple_of_Salomon_to_Hugues_de_Payns_and_Gaudefroy_de_Saint-Homer

Rycerze/zakonnicy zobowiązali się bronić pielgrzymów i chronić szlaki pielgrzymkowe

pilgrims_under_escort_of_knigh_hi

Templariusze byli ojcami nowoczesnego systemu bankowości, a zyski wspierały ich działalność militarną w Ziemi Świętej. Prawość i uczciwość Zakonu zachęciła do korzystania z jego usług europejskich monarchów, którzy przeciągu dziesięcioleci zadłużali się coraz mocniej.

mapaduza

Dług Króla Francji Filipa IV Pięknego przekraczał wartość jego Królestwa, Skarbnik Zakonu zażądał w ramach gwarancji wydania francuskich klejnotów koronnych – korony, berła i jabłka. Król poczuł się dotknięty. Wpadł na pomysł, że kiedy zostanie templariuszem, długi zostaną mu darowane, a Skarbiec Świątyni otworzy się dla niego. Bracia jednak, pozostając wiernymi Regule odmówili królowi prawa wstąpienia do Zakonu.

  220px-Papa_Clemens_QuintusPhilippe_IV-of-France

W następstwie tej decyzji Filip Piękny postanowił się zemścić, szkalując Zakon przed Papieżem Benedyktem XI, który nie dał mu wiary. Król posunął się do otrucia Papieża, mówi się, że figami, i doprowadził do wyboru Głową Kościoła swojego kuzyna Raymonda de Got, który przyjął imię Klemensa V, Filip IV doprowadził też do przeprowadzki Papieża z Rzymu do Awinionu, aby mieć nad nim pełną kontrolę.

Wtedy nic już nie stało na przeszkodzie i bladym świtem w piątek 13 października 1307 roku wszyscy templariusze na terenie Królestwa Francji zostali aresztowani i oskarżeni. Ta data zapisała się w powszechnej świadomości Europejczyków – od tamtego dnia „piątek trzynastego” jest uznawany za dzień pechowy.

Papież Klemens V pomimo wyraźnego oddalenia oskarżeń przez komisję kardynałów, która przesłuchała dostojników Zakonu Templariuszy na zamku w Chinon (dokument ów – uprzednio źle skatalogowany –  odnalazł się dopiero w 2004 roku w Tajnym Archiwum Watykańskim), bojąc się zemsty swojego kuzyna, króla Francji zawiesił Zakon jako instytucję papieską w 1312 roku.

Parchemin_de_Chinon

Wielkiemu Mistrzowi Jakubowi z Molay oraz kilku dostojnikom został 18 marca 1314 roku odczytany wyrok. Byli pewni uniewinnienia i oczyszczenia Zakonu z zarzutów. Niestety odczytany został wyrok skazujący na dożywotnie więzienie. Lizerand w swojej „Monografii Templariuszy” przytacza mowę Wielkiego Mistrza, zapisaną w dokumentach procesowych: Herezje i grzechy, jakie nam przypisano nie są prawdziwe, Reguła Świątyni jest słuszna i katolicka, ale zasłużyłem sobie na śmierć i godzi się, abym zniósł ją cierpliwie, bo zeznania złożyłem pod wpływem lęku przed mękami, pod wpływem fałszywych obietnic papieża i króla Francji, wszystkie oskarżenia przeciw Zakonowi są fałszywe, a nasze zeznania zostały wymuszone torturami. Preceptor Normandii Godfryd z Charnay przyłączył się do mowy Wielkiego Mistrza. Obaj więźniowie ogłoszeni zostali natychmiast przez króla odszczepieńcami i skazani na stos. Wyrok wykonano tego samego dnia wieczorem.

Tradycja mówi, że Wielki Mistrz Męczennik Jakub, przekazał w więzieniu urząd Wielkiego Mistrza bratu Janowi Markowi Larmeniusowi z Jerozolimy, który przekazał urząd następcy, opisując to wszystko na odwrocie karty starej księgi. Dokument ów, zwany Postanowieniem Sukcesji albo Kartą Larmeniusa przechowywany jest w Porto.

Better-Larmenius

Zakon przetrwał w niektórych krajach pod opieką lokalnych monarchów. 11 kwietnia 1705 roku wielkim mistrzem został książę Filip Orleański, syn Ludwika XIV – i tak pewnie Zakon trwałby pod protekcją Korony Francuskiej, niestety we Francji wydarzyło się nieszczęście narodów Europy, zwane Rewolucją Francuską. Ówczesny Wielki Mistrz Templariuszy, książę de Cosse-Brisac, został ścięty, bracia rozproszeni.

Templariusze skonsolidowali się ponownie w roku 1837 wokół Regenta, księcia Choiseul, w 1853 r. Zakon Templariuszy został uznany przez Cesarza Napoleona III jako zakon rycerski.

22 września 1990 Pierwszym Protektorem Duchowym Wielkich Przeoratów Niemiec i Włoch został katolicki Patriarcha Antiochii Maximos V Hakim, Templariusze powrócili w struktury Kościoła. Kolejny Patriarcha Gregorios III Laham, objął swój urząd 5 grudnia 2000 roku.

W Polsce Templariusze pojawili się dzięki księciu Henrykowi Brodatemu, który w 1226 roku nadał Zakonowi Oleśnicę Małą. Inne posiadłości w naszym kraju to m. in. Opatów, Czaplinek, Santok, Bolków, Krapkowice, Myślibórz, Simoradz. Siedzibą Preceptorii Polski, Ziem Słowiańskim i Nowej Marchii, czyli obecnej Brandenburgii były Chwarszczany w Ziemi Lubuskiej, które Zakonowi zostały nadane przez księcia Władysława Odonica.

templariusze w polsce

Współczesne początki działalności zakonu na terenie Polski sięgają 2004 roku, kiedy to powstał Wielki Przeorat Polski Templariuszy OMCTH z siedzibą w Katowicach. Wtedy został pasowany na Rycerza-Oficera Krzysztof Kurzeja, stając się Komandorem Autonomicznej Komandorii Śląskiej Templariuszy z siedzibą w Katowicach przy ul. Podlaskiej 2. W latach 2007-2013 Komandoria, a później – wraz ze wzrostem liczby dam i rycerzy – Baliwat i Przeorat Polski Templariuszy podlegał opiece duszpasterskiej Prowincji Zakonu Franciszkanów w Panewnikach.

W dniu 1 października 2013 roku Dekretem Wielkiego Przeora Generalnego został powołany Wielki Przeorat Polski Templariuszy OMCTH, co potwierdził Reskrypt Patriarchy Antiocheńskiego Grzegorza III Protektora Duchowego z 3 października 2014 roku.

Centralnymi dziełami Zakonu są szpitale w Betlejem i Nablusie oraz sierociniec w Betlejem. Każdy Wielki Przeorat ma też obowiązek prowadzenia własnych dzieł charytatywnych i dobroczynnych.
Wielcy Mistrzowie

Legalni Wielcy Mistrzowie Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Jerozolimskiej

ORDO PAUPERUM COMMILITUM CHRISTI ET TEMPLI SOLOMONIS

1118 – 1136 Hugues de Payens
1136 – 1149 Robert de Craon
1149 – 1152 Everard des Barres
1152 – 1153 Bernard de Tremalai
1153 – 1156 Andrew de Montbard
1156 – 1169 Bertrand de Blanchefort
1169 – 1171 Philip de Naplous
1171 – 1179 Odon de St. Amand
1180 – 1184 Amaud de Toroge
1185 – 1189 Gerard de Ridefort
1191 – 1193 Robert de Sable
1194 – 1200 Gilbert Erail
1201 – 1209 Philippe de le Plessis
1210 – 1219 Guillaume de Chartres
1219 – 1232 Pierre de Montaigue
1232 – 1244 Armand de Perigord
1244 – 1247 Richard de Bures
1247 – 1250 Guillaume de Sonnac
1250 – 1256 Renaud de Vichiers
1256 – 1273 Thomas Berard
1273 – 1291 Guillaume de Beaujeau
1291 – 1293 Thibaud Gaudin
1294 – 1314 Jacques de Molay

Lista domniemanych przywódców Zakonu, wynikających z tak zwanej Karty Larmeniusa (trwa dyskusja historyków nad wartością tego dokumentu)

CHARTA TRANSMISSIONIS

1314 – 1324 Johannes Larmenius
1324 – 1340 Franciscus Theobaldus
1340 – 1349 Arnald de Braque
1349 – 1357 John de Clermont
1357 – 1380 Bertrand de de Guesclin
1380 – 1381 John de l’Armagnac
1381 – 1392 Bertrand de l’Armagnac
1392 – 1418 John de l’Armagnac
1418 – 1451 John de Croy
1478 – 1497 Robert de Lenoncourd
1498            Galeas Salazar
1516 – 1543 Philippe de Chabot
1544            Gaspard de Chobane
1574 -1614  Henri, Duc du Montmorency
1615             Charles de Valois
1651             James de Grancey
1681             Jacques de Durfort
1705 – 1723 Phillipe, Duc d’Orleans
1724 – 1737 Louis Auguste de Bourbon
1737 – 1741 Louis Henri de Bourbon
1741 – 1746 Louis Francois de Bourbon
1776 – 1792 Louis Timoleon
1804            Claude de Chevillon


Karta Larmieniusa – POSTANOWIENIE SUKCESJI

Postanowienie Sukcesji, zwane też Kartą Larmeniusa, ze względu na imię domniemanego autora jest elementem folkloru Zakonu Templariuszy. Naukowcy nie są zgodni co do autentyczności wspomnianego dokumentu, część uważa go za XIV-wieczny oryginał, a część za XVIII-wieczny falsyfikat. OMCTH oświadcza, że nie uważa Postanowienia Sukcesji za dokument traktujący o historii Zakonu, do momentu dowiedzenia jego autentyczności.

POSTANOWIENIE SUKCESJI
( Postanowienie sukcesji J. M. Larmeniusa)

            Ja, brat Johannes Marcus Larmenius, z łaski boskiej i poprzez tajny dekret i świętego męczennika, Największy Mistrz Świątyni (któremu dany był honor i chwała), potwierdzone przez radę bractwa, odznaczony najwyższym tytułem Mistrza Zakonu Templariuszy.

Do was wszystkich, którzy czytacie owy list ustanowiony dekretem: zdrowie, zdrowie, zdrowie.

            Niech wszyscy wiedzą, zebrani bracia i przyszli członkowie bractwa, ze z powodu zaawansowanego wieku i mając na względzie skomplikowanie spraw i ciężaru sprawowania władzy, poprzez łaskę boską, opiekę i bezpieczeństwo braci i praw Ja pobożny mistrz Zakonu Templariuszy, zdecydowałem przekazać władzę osobie młodszej.

            W związku z tym, z boską pomocą i z uznaniem Najwyższego Zgromadzenia nadaję i przekazuję władzę, autorytet i przywileje komandorowi i mojemu ukochanemu bratu Teobaldowi z Aleksandrii  Wyższemu Przełożonemu Zakonu aby przekazał, gdy nadarzy się taka konieczność, ową nowinę innemu bratu bractwa wyróżniającemu się poprzez szlacheckie pochodzenie i jego kulturę, tytuł Najwyższego Mistrza Zakonu i najwyższy autorytet aby moc zapewnić tytułowi Najwyższego Mistrza ciągłość i integralność statutu.. Ustanawiam tym samym ze tytuł mistrza nie może zostać oddany bez uznania i zatwierdzenia przez Generalne Zgromadzenie Zakonu za każdym razem kiedy zostanie zwołane posiedzenie zgromadzenia i kiedy będzie to miało miejsce, następca będzie wybrany poprzez głosowanie braci.

            Do tej pory nie zostały oznajmione funkcje Najwyższego Oficjum, w chwili obecnej wybiorę na zawsze czterech Zastępców (Wikariuszy) Zakonu trzymających władzę i autorytet całości zakonu z wyłączeniem Wielkiego Mistrza. Owi Zastępcy zostaną wybrani poprzez Radę Starszych, wg zawodu. Aby owy status był zgodny z obecnym (polecany mojemu bratu i mnie) cytowanym Świętym Mistrzem Męczennikiem, któremu honor i chwała.

            Poprzez dekret Najwyższego Zgromadzenia i z wyższej władzy która została mi dana chcę, mówię i zarządzam ze dezerterzy Templariusze szkoccy zostali przeklęci ekskomuniką i aby łącznię z braćmi Świętego Jana z Jerozolimy, spadkobiercami Zakonu (niech Bóg czuwa nad nimi) zostali wyłączeni z kręgu Templariuszy, teraz i na zawsze. W związku z tym ustanowiłem ze niewidoczne znaki (1) (2) które nie powinny być ujawnione fałszywym braciom i powinno się informować o tym naszym towarzyszom w odpowiedni sposób zatrzymałby je (owe znaki) dla bractwa.

Owe znaki powinny być ujawnione wyłącznie po odpowiedniej uroczystości i procedurze przyjęcia do zakonu nowego brata według przyjętych praw i zwyczajów bractwa.

Tak jak ja je otrzymałem z rak Najświętszego Mistrza Męczennika (któremu cześć i honor) aby stało się tak jak powiedziałem. Amen.

Ja, Johannes Marcus Larmenius napisałem to 18 lutego 1324
Ja, Teobald otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1324.
Ja, Arnold de Braque otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1340
Ja, John de Clermont otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1349
Ja Bertrand Guescelin otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1357
Ja, brat John de L’Armagnac otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1381
Ja, pobożny brat Bertrand de L’Armagnac otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1392
Ja, John de L’Armagnac otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1418
Ja, John Croviacensis (de Croy) otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1451
Ja, Robert de Lenoncould otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1478
Ja, najpobożniejszy brat Galeas Salazar otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1496
Ja, Philipe de Chabot otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1516
Ja, Gaspard Cesina Salsie de Chobaune otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1544
Ja, Henry Montmorency otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1574
Ja, Charles Valasius (de Valais) otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1615
Ja, James Rufelius de Grencey otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1651
Ja, John Dufort z Thonnas otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1681
Ja, Philipe de Orleans otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1705
Ja, Luis August Burbon de Maine otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1724
Ja, Bourbone-Conde otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1787
Ja, Luis Francis Burbon- Conty otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boską w roku pańskim 1741
Ja, Cosse-Brissac otrzymałem tytuł Najwyższego Mistrza z pomocą boska w roku pańskim 1776

Ja, Claude Matthew Radix-de-Chavillon, starszy Mistrz- Zastepca Świątyni będąc poważnie chory , w obecności Brata Michael Charpentier di Saintot, Bernard Raymond Fabre, Mistrza-Zastępcy Świątyni i Jeana-Babtiste Auguste de Courchant , Najwyższego Preceptora

Potwierdzam ze owe listy przedstawione mi w czasach nieszczęśliwych dla Louisa Timoleon de Cosse-Brissac , Najwyższego Mistrza świątyni i wysłane bratu Jacques Philippe Ledru , Starszemu Mistrzowi Zastępcy Świątyni Messines, w odpowiednim czasie będą przychylne wiecznej pamięci Zakonu wg obrządku wschodniego.

10 czerwca 1804

Zaczerpnięte z „Il Tempio”, broszury informacyjnej o Zakonie  Najwyższym  i Militarnym Świątyni Jerozolimskiej, Wielki Przeorat Włoski, Numer 24 – 01/2001
Odczytany i przetłumaczony na włoski przez J.S.M. Ward
Tłumaczone na hiszpański przez Juan Galo Della Torre

Literatura

Odpowiadając na liczne zapytania o rzetelne publikacje, traktujące o Zakonie Rycerskim Templariuszy, możemy polecić poniższe publikacje (jest to lista niepełna i będzie systematycznie uzupełniana):

1/.A.I. Jurkowski: Historya Zakonu Rycerskiego Templaryuszów, Wilno 1845 /reprint Poznań 2002/;
2/. M. Melville: Dzieje Templariuszy, Warszawa 1991, wyd. IW PAX;
3/. R. Pernoud: Templariusze, Gdańsk 1995, wyd. Marabut;
4/. M. Małecki: Proces Templariuszy we Francji /1307-1314/, Kraków 1998, wyd. Copipress;
5/. M. Barber: Templariusze, Warszawa 1999, wyd. PIW;
6/. M. Bauer: Templariusze – mity i rzeczywistość, Wrocław 2003, wyd. Dolnośląskie;
7/. A. Zieliński: Tajemnice polskich Templariuszy, Warszawa 2003, wyd. DW Bellona;
8/. P.P. Read: Templariusze, Poznań 2003, wyd. Zysk i S-ka;
9/. V. Croce: Tajemnice Templariuszy i upadek Królestwa Jerozolimy, Kraków 2004, wyd. M;
10/. H. Nicholson: Rycerze Templariusze, Warszawa 2005, wyd. DW Bellona;
11/. M. Ogórek: Polscy Templariusze – mity i rzeczywistość, Warszawa 2005, wyd. Interwest;
12/. G. Bordonove: Życie codzienne Zakonu Templariuszy, Zakrzewo 2005, wyd. Replika;
13/. A. de la Croix: Templariusze – w sercu wypraw krzyżowych, Poznań 2006, wyd. Vesper;
14/. B. Frale: Templariusze, Warszawa 2008, wyd. Świat Książki;
15/. H. Nicholson, D. Nicolle: Rycerze Boga – Zakon Templariuszy i saraceni, Warszawa 2009, wyd. Bellona;
16/. M. Moiraghi: Tajemnica Templariuszy, Kraków 2009, wyd. OO Franciszkanów Bratni Zew;
17/. Sz. Wrzesiński: Templariusze w Polsce, Warszawa 2010, wyd. AW Egros;
18/. E. Burzyński: Zakon Rycerski Templariuszy na ziemiach Polski Piastowskiej i na Pomorzu Zachodnim, Wodzisław Śląski 2010, wyd. Templum;
19/. M. Satora: Sprawa Templariuszy w dyplomacji zachodnioeuropejskiej 1307 – 1312, Poznań 2011, wyd. Poznańskie;
20/. B. Frale: Templariusze i Całun Turyński, Kraków 2011, wyd. WAM;
21/. M. Oxbrow, I. Robertson, Rosslyn a Święty Graal, Gliwice 2007, wyd. Helion